In Mollendo beleven alleen parasolverkopers nog gouden tijden, terwijl het kasteel van koopman Forga, dat op een rots boven het strand uittorent, langzaam afbrokkelt in zee. Eens een symbool van weelde, maar nu niet meer dan een met graffiti beklad bouwval dat zo te ruiken alleen nog dienst doet als openbaar toilet.
Waarom niemand meer naar het kasteel omkijkt? "Omdat niemand zich hier nog druk maakt om de geschiedenis van Mollendo", denkt Robert Williams Serf, die verbaasd over het feit dat hij in zijn straatje een gringo aantreft, een praatje aanknoopt. Zelf werkte hij voorheen op een kraan in het haventje van het Peruaanse kustdorp, waar nu alleen de roest nog overuren maakt.
Jacinto en Consuelo, een stel op leeftijd, runnen een kleine bar aan het Plaza Grau. Het plein verraadt ook andere tijden. Alle gebouwen zijn van in verschillende kleuren geschilderd hout. Uit de tijd dat de overzeese handel Mollendo nog exotische materialen bracht, want in het woestijnachtige achterland zijn bomen ver te zoeken.
Wie in de bar een bezoek brengt aan het toilet, komt met een ondernemersplan terug. De wc bevindt zich namelijk in de buiten gebruik geraakte begin 20e eeuwse bioscoopzaal. Je krijgt meteen zin om het stof van de houten stoelen af te vegen, de houtgesneden ballustrade opnieuw in de lak te zetten en als de verflucht is opgetrokken met de eerste voorstelling van start te gaan.
Maar zo simpel gaat dat allemaal niet, stellen Jacinto en Consuelo, die hun waardering voor de buitenlandse belangstelling voor de oude filmzaal uiten met een chilcano (pisco sprite) van het huis. Het pand is dusdanig verwaarloosd dat tijdens een heftige scène het dak wel eens naar beneden zou kunnen komen. "En de mensen kopen tegenwoordig liever een dvdtje om thuis te kijken."
Hoe anders moet Mollendo eruit gezien hebben in de tijd, begin 20e eeuw, dat de Arequipeense koopman José Miguel Forga Salinger er zijn kasteel liet bouwen. Met een fortuin verdiend in de textielindustrie en geïnspireerd door Europese bouwstijlen die hij leerde kennen tijdens een reis door Europa, liet Forga zijn paleis in Venetiaans Moorse stijl bouwen. Ruim een eeuw later behoord het kasteel, of wat er van over is, tot het cultureel erfgoed van Mollendo. Het bouwwerk is in handen van de staat en alleen een flinke kapitaalinjectie zal de nalatenschap van Forga van een zeemansgraf kunnen redden. Een sprankeltje hoop is er wel: het oude station werd onlangs gerestaureerd en in een museum omgetoverd.
Tegen het décor van het sprookjesachtige paleis dat samen met de zee in het licht van de zonsondergang op een schilderij van Dalí lijkt, zijn het nu de parasolverhuurders die, het strand op en neer rennend, de nieuwe elite van de bedrijvigheid vormen. Naast de verkoop van schaduw en zitcomfort, handelen ze in koud bier en maaltijden die ze vanaf de restaurantjes in het dorp aan de strandstoel opdienen. Het mag dan een dankbaar beroep zijn in het hoogseizoen wanneer half Arequipa er haar verkoeling vindt in de verfrissende golven van de oceaan, het zal Mollendo nooit meer een kasteel van Forga opleveren.
