dinsdag 17 mei 2011

Duizend kilometer in een hangmat

Het regent dikke mestkevers en reusachtig nachtvlinders. Dat komt omdat de boot, de Henry II, dicht langs de oever vaart. Het is één van de zeven 'plagen' tijdens een dagenlange riviertocht die na duizend kilometer kabbelen en kronkelen eindigt op de rivier de Amazone.

Nog niet eerder heeft hij zich laten zien, maar daar is hij in eens. Met een furieuze blik en gouden tanden, de bovenste knopen van zijn overhemd geopend en alleen de papegaai en een haak ontbreken om de verschijning echt weerzinwekkend te maken. De kapitein, die dus midden in de nacht, om 1.00 AM het geld voor de bootreis komt innen. Is hij dronken? Kwaad lijkt hij zeker en hij wil meer geld dan dat we vantevoren met één van zijn matrozen hebben afgesproken.


We zijn zo´n tien uur geleden vertrokken vanuit Pucallpa een voor Peruaanse begrippen mondaine stad aan de rand van de Amazone. Na wat uurtjes op het bovendek, vol bewondering kijkend naar het rivierlandschap van de rio Ucayali waar de schuit langzaam aan voorbij trekt, is het tijd om de hangmat echt uit te proberen. Want wie mee wil reizen op de Henry II, met als eindbestemming Iquitos, knoopt zijn hangmat op het binnendek en heeft daarmee zijn ticket bevestigd.

En voor het eerst slapen in een hangmat, dat valt nog niet eens mee. Toegegeven, het is een Peruaanse hangmat, dus wat aan de kleine kant, met daarin dus een Hollandse knaap, wat aan de lange kant. En wat ik ook probeer: of ik krijg pijn in mijn rug, of kramp in mijn nek, of slapende billen, of mijn benen steken eruit zodat ik door iedere naar het toilet wandelende voorbijganger wordt aangetikt en weer meteen rechtop zit. En dan vind ik éindelijk de houding, val in slaap en verschijnt als een spook in de nacht die vervloekte kapitein.


Ting, ting, ting, ting, ting, ting….tiiiiing. Toch niet weer de kapitein? denk ik dromerig en kijk met slaperige ogen verstoord om me heen. Iedereen begint te rennen, wat gebeurt er? zinken we? zijn we er al? Voor de keuken vormt zich een lange rij met passagiers gewapend  met potjes en pannetjes. Een matroos roert in een enorme pan havermout en iedereen krijgt er een paar broodjes bij. Het is 5.30 dus tijd voor het ontbijt op de Henry II, waar later op de dag de scheepsbel nog twee keer luidt: voor lunch en avondeten. De dagen op de rivier zijn ziedend heet. In je hangmat zweet je weg, terwijl de verf van het katoen loslaat en aan je broek begint te plakken. Bij de raampjes kun je een zuchtje wind opvangen, maar het helpt weinig en het is hete lucht, zoals die van een oven. Alleen op het bovendek blaast een bries. Maar het zonlicht is fel en brandt op het gelaat. Als het vroeg in de avond wat afkoelt komt de boot tot leven. De mensen, sommige maken de reis iedere week, maken een praatje, kinderen spelen een spelletje en er klinkt hier en daar muziek.

De invasie van verkopers met exotisch fruit.
De tijd wordt wat gebroken door de meermaals daagse invasie van verkopers. Iedere keer als de Henry II ergens aanmeert om te laden en te lossen, vult het dek zich met een parade van verkopers. En hoe verder rivieropwaarts, hoe exotischer het fruit en de vis, er worden papegaaien verkocht en als we bijna in Iquitos aankomen, wordt ons zelfs een armadillo, een gordeldier uit de jungle, aangeboden. Het arme beest wordt op aanraden van de kok aan de kapitein verkocht…

´s Nachts wil het plotseling hevig stormen. De lampen op het binnendek zwaaien, hangmatten beginnen te schommelen en de regen waait met de wind naar binnen. Deze laatste plaag, die van het plotselinge noodweer, treft vooral de dorpen die we tijdens de tocht passeren. Het is de periode van hoog water wanneer de rivier ver buiten haar oevers treedt. Soms blijft het bij straten die in Venetiaanse stijl in kanalen veranderen, maar elders steken soms alleen de daken, de lat van doeltjes op het voetbalveld of de kruinen van bomen nog boven water. Het uitkijken is, ook voor de passagiers van de Henry II, naar de duif met het olijftwijgje en de regenboog aan het einde van dag verraadt dat het niet lang meer zal duren.